واکاوی اتاق فکر شورای روابط خارجی آمریکا (cfr)
اتاق فکر شورای روابط خارجی آمریکا از مهمترین و تخصصیترین اندیشکدههای ایالات متحده در حوزه سیاست خارجی و سیاست بینالملل است. این موسسه در سال 1921 تاسیس گشت و مرکز آن در شهر نیویورک است و دارای شعبهای نیز در واشنگتن است.
تاریخچه این موسسه باز میگردد به کارگروهی متشکل از 150 سیاستشناس که وودرو ویلسون در سال 1917 تشکیل داد که به مطالعه جهان پس از جنگ جهانی بپردازند.
در میان این کارشناسان والتر لیپمن و سرهنگ ادوارد هاوس نیز حضور داشتند که از مشاورین و افراد نزدیک به رییس جمهور بودند. وقایع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آن روز دنیا در گزارشی 2000 صفحهای تحلیل شد که مورد استفاده ویلسون قرار گیرد.
این سیاستشناسان در 1919 جهت شرکت در کنفرانس صلح پاریس به فرانسه رفتند و در آنجا با همکاران انگلیسی خود ملاقاتی در هتل مجستیک داشتند که نتیجه این ملاقات بوجود آمدن اندیشکده “چتم هوس” در انگلیس و “شورای روابط خارجی” در ایالات متحده شد.
در این جلسات کنفرانس صلح پاریس که با حضور فاتحان جنگ جهانی اول بود این نتیجه حاصل شد که خلع قدرت ناشی از افول امپراطوری انگلیس بایستی با قدرتی جدید جایگزین گردد که وضعیت جنگ زده اروپا این رهبری را در اختیار آمریکا قرار داد.
از مجموعه این کارشناسان و ایده پردازان که از حمایت مالی جان راکفلر بهره میبردند میتوان به پل وربرگ مشاور روزولت، هربرت هوور، هرول تمپرلی، لرد پرسی، کرستین هارتر و جیمز شات ول تاریخ شناس برجسته آمریکایی از دانشگاه کلمبیا،کری کولیج از دانشگاه هاروارد، چارلز سیمور از دانشگاه ییل و الیهو روت وزیر خارجه آمریکا که موفق به دریافت جایز صلح نوبل نیز شده است را نام برد. بسیاری از نامزدهای ریاست جمهوری ایالات متحده از میان اعضای این شورا بودهاند.
دو ماهنامه معروف “فارن افرز” نیز توسط این نشریه منتشر میشود. کنت والتز در اگوست 2012 مطلبی با عنوان “چرا ایران باید به بمب هستهای دست یابد” در این نشریه منتشر کرد. در این مطلب هدف رسیدن ایران به بمب هستهای مفروض قرار گرفته شده است و در ادامه سه سناریو را در رفتارشناسی ایران در قبال تحریمهای بینالمللی مطرح کرده است و در قالب تئوری نئوواقع گرایی معتقد است که دستیابی ایران به بمب هستهای منجر به توازن هستهای در منطقه میشود که این به معنای ثبات منطقه است.[1]
از این اندیشکده به عنوان تاثیرگذارترین موسسه در حوزه سیاست خارجی در ایالات متحده یاد میشود.
اعضای این موسسه را طیف وسیعی از افراد تشکیل میدهد. تعداد اعضای آن بالغ بر 4700 نفر است که شاملی سیاستمداران، اساتید دانشگاه، سرمایهداران و حتی هنرپیشههای معروف است. از مهمترین اعضای این اندیشکده میتوان به رابرت مک نامارا، دیوید راکفلر، ریچارد هالبروک، هنری کیسیجر، ژوزف نای، مادلین آلبرایت، کالین پاول، کاندو لیزا رایس، فرید ذکریا، چاک هیگل، بریان ویلیامز جرج کلونی وحتی آنجلینا جولی را نام برد.
ریاست این اندیشکده هم اکنون به عهده ریچارد هاس میباشد.
این موسسه خود را منبعی برای اعضای خود، مسئولین حکومتی، مدیران حوزه تجارت، ژورنالیستها، رهبران مدنی، دینی، دانش آموزان و سایر علاقهمندان معرفی میکند که میتوانند فهم بهتری را نسبت به مسائل سیاست خارجی و بینالمللی و انتخابهای پیش روی ایالات متحده و سایر کشورها کسب کنند.
این موسسه برنامههای مختلفی دارد و نشستهای گوناگونی را با حضور تصمیمگیران سیاست خارجی و سایر چهرههای سرشناس در حوزه اقتصاد و نظامی و … برگزار میکند.
یکی از برنامههای این موسسه برنامه مطالعاتی راکفلر است که 50 کارشناس به طور تمام وقت روی مناطق مختلف جهان کار میکنند و نتایج مطالعاتشان را به صورت توصیههایی به مسئولین سیاست خارجی و کنگره ارائه میکنند. این اندیشکده در حال حاضر سالانه حدود 1000 برنامه مختلف را اجرا میکند.
با توجه به نحوه همکاری این اندیشکده از بدو تأسیس با دولت ایالات متحده میتوان به تاثیرات بسیار افکار و رویکردهای این موسسه در سیاست خارجی آمریکا اشاره کرد. همچنین افراد سرشناس این موسسه به مقامات اجرایی سیاست خارجی انتخاب شده اند و یا پس از انتخابشان به عضویت این موسسه درآمدهاند.
از جمله تاثیرات این اندیشکده در پس از جنگ جهانی آنها میتوان به مطالعات این موسسه اشاره کرد که تبدیل به طرح مارشال شد. آیزنهاور از حمایتهای این موسسه برای رسیدن به پست ریاست جمهوری بهره جست و پس از انتخاب شدنش به عضویت این موسسه درآمد و وزیر امور خارجه خود یعنی جان فاستر دالس را از اعضای این موسسه انتخاب کرد.
یک مطالعه 4 ساله توسط این موسسه بین سالهای 1964 تا 1968 حول روابط آمریکا و چین انجام شد که در 1966 در اثر چاپ شدهای توسط این موسسه ذكر شد که شهروندان آمریکایی بیش از رهبران خود از روابط با چین استقبال میکنند.
هنری کیسینجر دنباله این مطالب را در مجله فارن افرز چاپ کرد که نهایتاً در 1969 توسط نیکسون به سمت مشاور امنیت ملی انتخاب شد. که در 1971 در سفر محرمانهاش به چین مقدمات ایجاد رابطه دو کشور را فراهم ساخت که نهایتاً در زمان ریاست جمهوری کارتر و وزارت خارجه سایرونس ونس که وی نیز از اعضای شورای روابط خارجی بود روابط دو کشور به طور کامل عادی شد.
در مورد روابط با ایران کارتر در کتابش با عنوان خاطرات کاخ سفید اشاره به نقش دیوید راکفلر رییس این شورا در اقناع وی در پذیرفتن محمدرضا پهلوی برای معالجه در آمریکا پس از سقوطش اشاره میکند.[2]
[1]http://sistemas.mre.gov.br/kitweb/datafiles/IRBr/pt-br/file/CAD/LXII%20CAD/Pol%C3%ADtica/Why%20Iran%20Should%20Get%20the%20Bomb.pdf
[2]http://i.cfr.org/content/about/About_CFR_Web.pdf